باتری خودرو یکی از اصلی‌ترین اجزای هر وسیله‌ی نقلیه‌ی مدرن به شمار می‌آید. بسیاری از رانندگان تنها زمانی به اهمیت باتری پی می‌برند که در صبحی سرد با استارت نخوردن خودرو مواجه شوند. در واقع، بدون باتری هیچ‌یک از سیستم‌های الکتریکی خودرو قادر به کار کردن نخواهند بود نه استارت روشن می‌شود، نه چراغ‌ها روشن می‌گردند و نه سیستم‌های رفاهی مانند کولر و سیستم صوتی فعال خواهند بود. این مقاله به بررسی نقش باتری‌های خودرو می‌پردازد.

باتری خودرو چیست؟

باتری خودرو در واقع منبع ذخیره و تأمین انرژی الکتریکی خودرو است. این قطعه، انرژی لازم برای راه‌اندازی موتور و همچنین برق موردنیاز سیستم‌های مختلف خودرو (مانند چراغ‌ها، رادیو، کولر، قفل مرکزی و سیستم‌های ایمنی) را فراهم می‌کند.  باتری وظیفه دارد جریان برق قوی و لحظه‌ای موردنیاز استارت را تأمین کند تا موتور روشن شود.

بدون باتری هیچ خودرویی قادر به استارت خوردن و کارکرد صحیح تجهیزات الکتریکی نخواهد بود. بنابراین می‌توان گفت باتری قلب تپنده سیستم الکتریکی خودرو است.

وظیفه باتری 

باتری خودرو تنها یک منبع انرژی ساده نیست، بلکه وظایف متعددی را بر عهده دارد.

تأمین انرژی برای استارت موتور: اصلی‌ترین وظیفه‌ی باتری، تأمین جریان الکتریکی قوی برای راه‌اندازی موتور احتراقی است.

برق‌رسانی به تجهیزات الکتریکی: زمانی که موتور خاموش است، باتری وظیفه‌ی تغذیه چراغ‌ها، رادیو، سیستم امنیتی و سایر تجهیزات را بر عهده دارد.

پایداری ولتاژ: باتری مانند یک خازن بزرگ عمل کرده و نوسانات ولتاژ تولیدشده توسط دینام را کاهش می‌دهد.

ذخیره‌ی انرژی: در مواقعی که مصرف برق لحظه‌ای از توان دینام بیشتر باشد، باتری نقش جبران‌کننده دارد.

بیشتر بخوانید: وظیفه سنسور اکسیژن در عملکرد خودرو

نحوه عملکرد باتری خودرو 

باتری خودرو یک منبع ذخیره انرژی شیمیایی است که آن را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند تا خودرو بتواند روشن شود و تجهیزات برقی آن کار کنند. این باتری معمولاً از نوع سرب-اسید و شامل چند سلول است که در مجموع ولتاژ ۱۲ ولت تولید می‌کنند. درون هر سلول، واکنش شیمیایی میان صفحات سربی و محلول اسید سولفوریک رخ می‌دهد و الکترون‌ها آزاد می‌شوند. هنگام چرخاندن سوئیچ و استارت زدن، همین جریان الکتریکی قوی به موتور استارت منتقل شده و موتور خودرو روشن می‌شود. پس از روشن شدن موتور، دینام وارد مدار می‌شود و علاوه بر تأمین برق سیستم‌های برقی، باتری را دوباره شارژ می‌کند. به این ترتیب باتری در حالت روشن بودن خودرو نقش یک منبع کمکی دارد و در زمان خاموش بودن موتور، تنها منبع تغذیه تجهیزات الکتریکی است. بنابراین، اساس عملکرد باتری خودرو بر چرخه‌ی تخلیه (برای راه‌اندازی و مصرف برق) و شارژ (توسط دینام) استوار است.

ساختار باتری خودرو

باتری‌های رایج خودرو اغلب از نوع سرب-اسید (Lead-Acid) هستند. این نوع باتری بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد اما همچنان به دلیل هزینه‌ی مناسب و کارایی بالا به‌طور گسترده استفاده می‌شود.

اجزای اصلی یک باتری سرب-اسید

صفحات سربی (الکترودها): شامل صفحات مثبت از جنس دی‌اکسید سرب (PbO₂) و صفحات منفی از جنس سرب خالص (Pb).

الکترولیت: محلولی از اسید سولفوریک رقیق که محیط لازم برای واکنش‌های شیمیایی را فراهم می‌کند.

پلیت‌ها و سلول‌ها: هر باتری خودرو معمولاً از ۶ سلول سری تشکیل می‌شود که هرکدام حدود ۲ ولت تولید می‌کنند و در مجموع ولتاژ اسمی ۱۲ ولت فراهم می‌گردد.

جعبه (محفظه‌ی عایق): معمولاً از پلاستیک سخت ساخته می‌شود تا از نشت الکترولیت جلوگیری کند.

درپوش‌ها و دریچه‌ها: برای جلوگیری از خروج بیش از حد گاز و همچنین امکان افزودن آب مقطر در برخی مدل‌ها.

بیشتر بخوانید: تاثیر کیفیت قطعات یدکی بر عملکرد و عمر خودرو

انواع باتری خودرو

باتری سرب-اسید مرطوب: رایج‌ترین نوع باتری خودرو، نیازمند نگهداری دوره‌ای و بررسی سطح الکترولیت، قیمت مناسب و در دسترس.

باتری سیلد یا بدون نیاز به نگهداری: طراحی بسته و بدون امکان افزودن آب، گازهای داخلی به چرخه‌ی شیمیایی بازمی‌گردند، عمر مفید بالاتر از نوع مرطوب.

باتری: الکترولیت به صورت جذب‌شده در صفحات فایبرگلاس قرار دارد، مقاوم در برابر لرزش، مناسب برای خودروهای لوکس و مجهز به سیستم Start-Stop، قیمت بالاتر.

باتری‌های لیتیوم-یونی: وزن بسیار سبک، عمر طولانی و توان بالا، در خودروهای هیبریدی و برقی پرکاربرد هستند. هزینه‌ی بسیار بالا نسبت به انواع سرب-اسید.

عوامل مؤثر بر عمر باتری

باتری خودرو قطعه‌ای مصرفی است و معمولاً بین ۲ تا ۵ سال عمر می‌کند. عوامل مختلفی می‌توانند عمر آن را افزایش یا کاهش دهند

دمای محیط: گرمای زیاد موجب تبخیر الکترولیت و کاهش عمر می‌شود، در حالی که سرما توان استارت را کم می‌کند.

الگوی رانندگی: سفرهای کوتاه مکرر مانع شارژ کامل باتری شده و فرسودگی را افزایش می‌دهد.

کیفیت دینام: دینام ضعیف یا تنظیم نبودن سیستم شارژ می‌تواند به شارژ بیش از حد یا کمتر از حد منجر شود.

لرزش و ضربه: در خودروهایی که تعلیق ضعیف دارند یا در جاده‌های ناهموار حرکت می‌کنند، صفحات باتری سریع‌تر آسیب می‌بینند.

نگهداری نامناسب: عدم بررسی کابل‌ها، سولفاته شدن سر باتری و عدم تمیزکاری منجر به اختلال در انتقال جریان می‌شود.

شما میتوانید قطعات خودرو های فیدلیتی، دیگنیتی،جک، ام وی ام را با کیفیت عالی از فرشگاه خالقی تهیه فرمایید. با استفاده از لوازم یدکی استاندارد، از هزینه‌های اضافی و خرابی‌های ناگهانی خودرو جلوگیری کنید و همیشه با خیالی آسوده رانندگی کنید.

روش‌های نگهداری و افزایش عمر باتری

• بررسی منظم سر باتری و تمیز کردن سولفاته‌ها با برس فلزی و محلول جوش شیرین.
• اطمینان از استحکام کابل‌ها تا اتصال شل باعث جرقه یا داغ شدن نشود.
• کنترل سطح آب مقطر در باتری‌های مرطوب.
• خودداری از روشن گذاشتن چراغ‌ها یا تجهیزات برقی زمانی که موتور خاموش است.
• استفاده از شارژر هوشمند در مواقعی که خودرو مدت طولانی بلااستفاده می‌ماند.
• راه‌اندازی خودرو حداقل هفته‌ای یک بار برای شارژ شدن باتری.

بیشتر بخوانید: تاثیر استفاده از قطعات غیراصل بر عملکرد خودرو

مشکلات رایج باتری 

• استارت نخوردن خودرو شایع‌ترین نشانه‌ی باتری ضعیف یا دشارژ شده.
• خاموش شدن ناگهانی موتور در ترافیک یا حین رانندگی.
• تاریک شدن چراغ‌ها یا افت ولتاژ سیستم صوتی.
• بوی شبیه به تخم‌مرغ گندیده که نشان‌دهنده‌ی نشت گاز سولفید هیدروژن است.
• باد کردن بدنه‌ی باتری که معمولاً به علت شارژ بیش از حد یا دمای بالا رخ می‌دهد.

علائم خرابی باتری خودرو

استارت سخت یا دیر روشن شدن موتور: موتور با چند بار تلاش روشن می‌شود یا صدای استارت ضعیف شنیده می‌شود.

خاموش شدن یا کم‌نور شدن چراغ‌ها: چراغ‌های جلو یا داخل کابین نور کافی ندارند، به‌خصوص وقتی تجهیزات دیگر روشن هستند.

ضعف در سیستم‌های برقی: بالا و پایین شدن کند شیشه‌ها، افت کیفیت صدای سیستم صوتی یا کار نکردن درست کولر.

روشن شدن چراغ هشدار باتری در پشت آمپر: این چراغ می‌تواند نشانه ضعف باتری یا مشکل در سیستم شارژ (دینام) باشد.

بادکردن یا تغییر شکل بدنه باتری: معمولاً به دلیل شارژ بیش‌ازحد یا دمای بسیار بالا رخ می‌دهد.

تخلیه سریع باتری: حتی پس از شارژ کامل، خیلی زود خالی می‌شود.

سولفاته شدن سر باتری‌ها: ایجاد رسوبات سفید یا آبی‌رنگ روی قطب‌ها که باعث اختلال در انتقال جریان می‌شود.

نکات مهم در هنگام انتخاب و خرید باتری خودرو

ولتاژ و ظرفیت مناسب: بیشتر خودروهای سواری از باتری ۱۲ ولت استفاده می‌کنند. ظرفیت باتری با واحد آمپر ساعت (Ah) مشخص می‌شود. انتخاب ظرفیت باید متناسب با نیاز برقی خودرو باشد (مثلاً ۵۰Ah تا ۷۰Ah برای اغلب خودروهای سواری).

ابعاد و طراحی باتری: باتری باید دقیقاً با جایگاه مخصوص خودرو (Battery Box) هم‌خوانی داشته باشد. پایه‌ها و قطب‌های باتری باید با طراحی خودرو سازگار باشند.

قدرت استارت: نشان‌دهنده توانایی باتری در روشن کردن موتور در هوای سرد است. هرچه CCA بالاتر باشد، استارت در شرایط سخت راحت‌تر انجام می‌شود.

تاریخ تولید و تازگی باتری: از خرید باتری‌هایی که مدت زیادی در انبار مانده‌اند خودداری کنید. باتری تازه‌تولیدشده عملکرد و عمر طولانی‌تری دارد.

قیمت متناسب با کیفیت: ارزان‌ترین باتری همیشه بهترین انتخاب نیست. بهتر است هزینه کمی بیشتر پرداخت کنید اما باتری با عمر و کارایی بالاتر بگیرید.

باتری خودرو همانند قلب سیستم الکتریکی خودرو عمل می‌کند و بدون آن امکان روشن شدن و عملکرد صحیح هیچ وسیله‌ی نقلیه‌ای وجود ندارد. شناخت ساختار، انواع، عوامل تأثیرگذار بر عمر و روش‌های نگهداری از باتری می‌تواند از مشکلات ناگهانی و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند. همچنین توجه به بازیافت باتری‌های فرسوده و حرکت به سمت فناوری‌های نوین باتری نه‌تنها به افزایش کارایی خودروها کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست ایفا خواهد کرد.

اگر به دنبال خرید لوازم یدکی خودرو چینی اصل و با ضمانت هستید، همین حالا بهترین انتخاب در دسترس شماست. تنوع کامل قطعات، ضمانت اصالت کالا و گارانتی معتبر، قیمت مناسب و رقابتی و ارسال سریع به سراسر کشور از فرشگاه خالقی تهیه فرمایید. برای تهیه قطعات لوازم یدکی خودرو هایی چینی و دریافت مشاوره باما تماس حاصل نمایید