ترموستات معیوب میتواند مشکلات جدی برای موتور ایجاد کند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید آن را بررسی یا تعویض کنید.

 گرمای بیش از حد موتور (Overheating)

علت: ترموستات باز نمیشود و مایع خنک کننده به رادیاتور نمیرسد.

نتیجه: موتور داغ میکند و چراغ هشدار دمای آب روشن میشود.

خطر: ممکن است به سوختن واشر سرسیلندر یا ترکیدن رادیاتور منجر شود.

 دیر گرم شدن موتور (به خصوص در هوای سرد)

علت: ترموستات در حالت باز گیر کرده و موتور نمیتواند به دمای کارکرد عادی برسد.

نتیجه: مصرف سوخت افزایش مییابد و بخاری ماشین ضعیف کار میکند.

 نوسان دمای موتور روی نمایشگر

دماسنج ماشین مدام بین سرد و گرم در نوسان است. این مشکل نشان میدهد ترموستات به درستی باز و بسته نمیشود.

 کاهش قدرت موتور و افزایش مصرف سوخت

اگر موتور همیشه سرد بماند، ECU خودرو سوخت بیشتری تزریق میکند تا موتور گرم شود. این مسئله باعث کاهش شتاب و افزایش مصرف بنزین میشود.

نشتی مایع خنک کننده از اطراف ترموستات

واشر ترموستات ممکن است خراب شود و باعث نشت آب رادیاتور شود.

 صدای غیرعادی از موتور (قل قل کردن آب)

اگر ترموستات خراب باشد، ممکن است حباب های هوا در سیستم خنککننده ایجاد شود. این مشکل معمولاً با صدای قل قل در رادیاتور یا لولههای آب همراه است.

 عملکرد نامناسب بخاری ماشین

 بخاری، کابین خودرو را به‌خوبی گرم نمی‌کند. اگر ترموستات خراب شود و مسیر انتقال مایع خنک کننده بین موتور و رادیاتور دائما برقرار باشد، دمای موتور تا سطح مناسب افزایش پیدا نمی‌کند.

آسیب قطعات موتور

اگر نسبت به علائم خرابی ترموستات بی‌تفاوت باشید، خیلی زود شاهد آسیب دیدن قطعات موتور خودرو خواهید بود. معمولا یکی از اولین قطعاتی که در شرایط افزایش بی‌رویه دمای موتور آسیب می‌بیند، واشر سرسیلندر است. احتمال تاب برداشتن و سوختن واشر سرسیلندر در این شرایط خیلی زیاد است.

بیشتر بخوانید: علت لرزش موتور خودرو

چگونه از خرابی ترموستات مطمئن شویم؟

 تست گرمایش موتور: خودرو را روشن کنید و بگذارید گرم شود. لوله بالایی رادیاتور را لمس کنید اگر داغ نشد، ترموستات باز نمیشود.

 چک کردن با دستگاه دیاگ: برخی خودروها خطای ترموستات را در ECU ثبت میکنند.

 بازدید فیزیکی: اگر ترموستات زنگ زده، شکسته یا گیر کرده باشد، باید تعویض شود.

خرابی ترموستات میتواند هم موتور را بیش از حد داغ کند و هم باعث سرد ماندن آن شود. در هر دو حالت، ممکن است به موتور آسیب برسد. در صورت مشاهده این علائم، حتماً سیستم خنک کننده را بررسی کنید.

نحوه تعویض ترموستات خودرو (مرحله به مرحله)

تعویض ترموستات کار نسبتاً سادهای است، اما نیاز به دقت دارد تا از نشتی یا آسیب به سیستم خنک کننده جلوگیری شود. اگر میخواهید درباره تاثیر کیفیت قطعات یدکی بر عملکرد و عمر خودرو بدانید مقاله آن را مطالعه کنید.

خنک کردن موتور و تخلیه مایع خنک کننده

موتور باید کاملاً سرد باشد تا از سوختگی جلوگیری شود. درب رادیاتور را باز کنید (اگر سیستم تحت فشار است، ابتدا فشار را کم کنید).یک ظرف زیر شیر تخلیه رادیاتور قرار دهید و مایع خنک کننده را تخلیه کنید (یا فقط از محل اتصال ترموستات تخلیه انجام دهید)

پیدا کردن محل ترموستات

ترموستات معمولاً در مسیر لوله های رادیاتور و نزدیک به موتور قرار دارد. در بیشتر خودروها، داخل یک محفظه فلزی یا پلاستیکی روی بلوک موتور یا سرسیلندر نصب شده است.

 باز کردن محفظه ترموستات

با آچار مناسب، پیچهای محفظه ترموستات را باز کنید (معمولاً ۲ یا ۳ پیچ). محفظه را به آرامی جدا کنید تا ترموستات قدیمی نمایان شود.

 خارج کردن ترموستات معیوب

ترموستات را با احتیاط بیرون بیاورید. واشر (گسکت) قدیمی را پاک کنید و سطح تماس را تمیز کنید (از سمباده نرم یا کاردک استفاده کنید).

نصب ترموستات جدید

ترموستات جدید را در جهت صحیح قرار دهید (معمولاً قسمت فنر آن به سمت موتور است). واشر جدید را نصب کنید و در صورت نیاز، کمی چسب واشر بزنید. محفظه را ببندید و پیچها را بهصورت متقارن و با گشتاور مناسب سفت کنید (از پیچاندن بیش از حد خودداری کنید).

 هواگیری سیستم خنک کننده

خودرو را روشن کنید و بخاری را روی حداکثر دما قرار دهید. بگذارید موتور گرم شود تا ترموستات باز شود و هوا از سیستم خارج گردد. در صورت نیاز، مایع خنک کننده را تکمیل کنید.

همانطور که در این مقاله بررسی شد، ترموستات نقش کلیدی در حفظ سلامت و عملکرد بهینه موتور خودرو دارد. نادیده گرفتن این علائم نه تنها می‌تواند به استهلاک زودرس قطعات موتور منجر شود، بلکه در موارد حادتر، خسارات جبران‌ناپذیری را به بار آورد.

بنابراین، توصیه می‌شود رانندگان با مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، در اسرع وقت نسبت به بررسی و در صورت لزوم، تعویض ترموستات توسط مکانیک متخصص اقدام نمایند. نگهداری و توجه به سیستم خنک‌کننده، از جمله ترموستات، نه تنها به افزایش طول عمر موتور کمک می‌کند، بلکه ایمنی و راحتی رانندگی را نیز تضمین خواهد کرد. به یاد داشته باشید که پیشگیری و تشخیص زودهنگام، همواره کم‌هزینه‌ترین و مؤثرترین راه حل برای حفظ سلامت خودروی شماست.